Ўзбекистонда йирик лойиҳаларни ҳаётга татбиқ этиш, осмонўпар биноларни тез ва сифатли барпо этишга қодир бўлган қурилиш индустрияси шаклланди, соҳа ходимларининг тажрибаси, малакаси юксалди. Яъни Янги Ўзбекистоннинг қурилиш тизими янги даврга мос тарзда ривожланиб бормоқда.
Статистикага кўра, мамлакатимизда қурилиш ишлари ҳажми 2020-йилда 65,5 триллион сўмни, 2021-йилда 58,3 триллион сўмни ташкил қилган бўлса, жорий йилнинг август ойи якунлари бўйича ушбу кўрсаткич 38,9 триллион сўмни ташкил этди. Демак, бугунги кунда юртимизда бунёдкорлик ишлари кўлами йил сайин кенгайиб, архитектура ва қурилиш соҳаси иқтисодиётнинг жадал суръатлар билан ривожланиб бораётган соҳаларидан бири бўлиб бормоқда. Қурилишни лойиҳалаштириш ҳамда лойиҳа ҳужжатлари экспертизаси жараёнлари қайта кўриб чиқилиб, шаффоф электрон тизимга ўтказилди. Мазкур ишлар вазирлик ҳузуридаги “Шаҳарсозлик ҳужжатлари экспертиза” ДУК томонидан амалга оширилиб келинмоқда. Қурилиш вазирлигида ўтказилган семинарда ҳам айни масалалар иштирокчиларнинг диққат марказида бўлди.
Эътироф этилдики, экспертиза органларига қоғоз ҳужжатлар тўпламини тақдим этиш амалиётидан тўлиқ воз кечилгани ишдаги самарадорликни бирмунча оширди. Натижада экспертизага лойиҳа-смета ҳужжатлари онлайн топшириляпти. Яъни бугунга қадар жами 46 мингга яқин объект лойиҳаси ушбу тизим орқали экспертизадан ўтказилиши туфайли мазкур объектлар бўйича 12 трлн сўмдан смета қисмидан ортиқча маблағ тежаб қолинди. Экспертиза йўналишида фаолият олиб борувчи юридик шахсларга гувоҳнома бериш орқали тизимда рақобат муҳити яратилди. Объектларнинг мураккаблик тоифасидан келиб чиқиб экспертиза хулосаси бериш тизими табақалаштирилди. Табақалашган тоифадаги лойиҳаларга хулоса бериш учун экспертиза ташкилотлари электрон рейтинги йўлга қўйилди. Эксперт мутахассисларни аттестациядан ўтказиш ва мураккаблик тоифаси бўйича лойиҳаларга табақалашган ҳолда хулосалар бериш механизми яратилди.
Вазирлик ва идоралар тасарруфида фаолият олиб бораётган шаҳарсозлик йўналишидаги соҳавий экспертиза ташкилотлари фаолияти тугатилиб, уларнинг ушбу йўналишдаги функция ва вазифалари “Шаҳарсозлик ҳужжатлари экспертизаси” ДУКка ўтказиш кўзда тутилмоқда. Хусусан, бу каби бўғинлар Автомобил йўллари қўмитаси ва Сув хўжалиги вазирлиги тизимида мавжуд, қолаверса, “Шаҳарсозлик ва лойиҳа-смета ҳужжатлари экспертизаси” билан шуғулланувчи юридик ва жисмоний шахслар рейтингини юритиш тўғрисида низом лойиҳаси ишлаб чиқилдики, бу амалиёт ҳам бир қатор афзалликларга эга. Хусусан, мазкур лойиҳа билан экспертиза ташкилотлари ва эксперт мутахассислар рейтингини юритиш тартиби тўғрисидаги Низом тасдиқланмоқда.
Жорий йилнинг тўртинчи чорагидан бошлаб, “Қурилиш ресурслари миллий классификатори”ни тегишли давлат органлари билан интеграция қилиниши ҳамда ишлаб чиқарувчилар ҳамда хизмат кўрсатувчиларнинг маълумотлар базаларига интеграция қилиш орқали, “Моддий-техника ресурсларининг жорий нархлари электрон каталоги” яратилди. Бунда Давлат солиқ, божхона ва статистика қўмиталари, Техник жиҳатдан тартибга солиш агентлиги, Товар хом-ашё биржаси каби тегишли вазирлик (идора)ларнинг электрон маълумотлар базасига интеграция қилиш натижасида қурилиш материалларининг нархи оператив равишда шаклланишига эришилади. Шу билан бирга маҳсулот ишлаб чиқарувчилар ва хизмат кўрсатувчиларни электрон каталог ҳамда классификаторга боғлаш орқали уларнинг ҳам жорий нархлари шакллантирилади.