2025-yilda qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi sohasida amalga oshiriladigan tizimli islohotlarga oid rejalar

Davlatimiz rahbari tomonidan tasdiqlangan strategiya, dastur va ustuvor vazifalardan kelib chiqqan holda Qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi vazirligi o‘z oldiga ko‘plab istiqbolli reja hamda maqsadlarni belgilab oldi.
Mazkur yo‘nalishda harakatlar rejasi ham ishlab chiqildi. Xususan, asosiy e’tibor tizimni raqamlashtirishga qaratiladi. Bu bo‘yicha Prezidentimiz tomonidan sohaga oid barcha jarayonlarni maksimal raqamlashtirish vazifasi qo‘yilgan.
Shundan kelib chiqqan holda - bosh rejalar mutlaqo yangi ko‘rinishda, ya’ni GIS formatida ishlab chiqiladi. Bu bo‘yicha Toshkent va Nukus shaharlari namuna sifatida tanlab olingan.
Barcha bosh rejalar geoaxborot tizimiga raqamli formatda yuklanadi hamda tizimda shaharlarning raqamli egizagi yaratiladi. Bundan esa obyektlarni joylashtirish va loyihasini kelishishda foydalaniladi. Ushbu jarayonda inson omili qisqaradi va subyektiv yondoshuv yo‘qoladi.
Yana bir muhim jihat. Endilikda arxitektura sohasidagi ayrim davlat xizmatlari, ya’ni me’moriy rejalashtirish, loyihani kelishish va qurilishga ruxsat berish bo‘yicha xizmatlar birlashtiriladi va bir bosqichli jarayonga aylantiriladi va bu ham to‘liq raqamli jarayonga aylantiriladi. Natijada hujjatlar aylanmasi 3 baravarga, xizmat ko‘rsatish vaqti esa 20 kunga qisqaradi.
Loyihalarni ekspertiza qilishda obyektlarga oid birlamchi hujjatlarni olish va ko‘rib chiqish ham raqamlashtiriladi. Ya’ni, yer ajratish qarori, arxitektura topshirig‘i, loyiha kelishuvi, ruxsatnoma, toposyomka va texnik ko‘rik xulosalari tegishli bazalardan integratsiya orqali olinadi. Natijada ekspertiza uchun vaqt sarfi 25 foizga qisqaradi va turli soxtakorliklarning oldi olinadi.
Qurilishda narxlarni shakllantirish va obyektlar smeta qiymatini aniqlash ham elektron tizimga o‘tkaziladi. Buning uchun Qurilish resurslari milliy klassifikatori ishlab chiqilgan.
Buyurtmachi xizmati tizimi ham, ya’ni obyektlar bo‘yicha moliyalashtirish, texnik nazoratni yuritish, bajarilgan ishlar hajmini qabul qilish va obyektni foydalanishga topshirish jarayonlari ham raqamlashtiriladi. Buning uchun texnik imkoniyatlar ya’ni– reyting, tender, manzilli ro‘yxat va monitoring tizimlari raqamlashtirilgan.
Qurilish nazorati inspeksiyasi o‘z faoliyatini to‘liq raqamlashtirgan holda olib boradi. Ya’ni, obyektlarda ishlarning borishini kunlik tekshirib borish yo‘lga qo‘yiladi hamda real vaqt rejimida kuzatish imkoni yaratiladi. Buning uchun, hududiy inspeksiyalarda operativ-shtab tashkil etilib, nazorat inspektorlari bodi-kameralar bilan ta’minlanadi va obyektlarga videokuzatuv kameralari o‘rnatiladi.
Yana bir muhim yo‘nalish – sohaga oid texnik-normativ hujjatlar takomillashtiriladi. Shuningdek, 55 ta eskirgan va o‘z ahamiyatini yo‘qotgan texnik-normativ hujjatlar qayta ishlanib, zamonaviy talablarga moslashtiriladi va xalqaro normalar bilan uyg‘unlashtiriladi. Bundan tashqari qurilishga oid ilg‘or xorijiy standartlar va milliy normalarni o‘zaro uyg‘unlashtirib, “Uzbekistan building code” qurilish qoidalarini ishlab chiqish maqsad qilingan. Natijada qurilish ishlarida innovatsion texnologiyalarni qo‘llash hamda binolarning xavfsizligi, seysmik mustaxkamligi va energiya tejamkorligini oshirish ta’minlanadi.
Joriy yil sohada kadrlar salohiyatini oshirishga ham katta e’tibor qaratiladi. Bunda avvalo ishchi-kasb egalariga razryad berish tizimi yo‘lga qo‘yiladi. Ya’ni, ishchi-quruvchilar sohaga oid texnikumlar, kasbga tayyorlash markazlari va mono-markazlarda o‘qitiladi va ularga razryad beriladi. Ana shunday razryadga ega korxonaning har bir ishchisi uchun “Shaffof reyting” tizimida alohida rag‘bat bali beriladi. Ish haqini to‘lashda ham razyardga alohida ustama to‘lash ko‘zda tutiladi. Bu esa sohada malakali mehnat bozorining shakllanishiga hamda xorijiy bozorga chiqish imkoniga ega korxonalarning paydo bo‘lishiga xizmat qiladi. Bundan tashqari sohada kamida 3 yil faoliyat yuritayotgan mutaxassislarni Kompetensiyani rivojlantirish institutida maxsus bakalavriat va magistraturada o‘qitishni yo‘lga qo‘yish ham reja qilingan. Bunda ushbu o‘qitish dual-ta’lim tizimi asosida amaliyotga yo‘naltiriladi.
Loyiha faoliyatini takomillashtirish va transformatsiya qilish ham ustivor vazifa etib belgilandi. Bunda loyiha tashkilotlariga litsenziya berishda mutaxassislar malakasiga bo‘lgan talab kuchaytiriladi va ular haqida ma’lumotlarni oliy ta’lim va mehnat tizimlaridan integratsiya orqali olish yo‘lga qo‘yiladi. Shuningdek, reyting tizimida ham loyihachi mutaxassislarga malaka talabini alohida baholashga e’tibor berilib, ball mezonlari qayta ko‘rib chiqiladi.
Yana bir yo‘nalish – kommunal xo‘jaligi sohasini rivojlantirish, tizimlarni modernizatsiya qilish va raqamlashtirishdir.
Xususan, ko‘p qavatli uylarni boshqarish tizimi ham to‘liq raqamlashtirilib, umumiy yig‘ilishlar, hisobotlar, shikoyatlar va dispetcherlik xizmatlari raqamli ko‘rinishga o‘tkaziladi.
Aholining murojaatlari to‘liq “Mening uyim” tizimi orqali boshqaruv-servis kompaniyalariga yuboriladi va vazirlik tomonidan ularning ijrosi kuzatib boriladi. Ushbu kompaniyalar faoliyati yuzasidan aholining shikoyat va mulohazalari mazkur tizim orqali qabul qilinadi hamda shu asosda ularning reytingi shakllantiriladi. Bundan tashqari ko‘p kvartirali uylarning liftlarini boshqarish va monitoring qilish bo‘yicha “Xavfsiz lift” yagona idoralararo platformasi ishlab chiqiladi. Shuningdek, ko‘p qavatli uylardagi 8 942 ta lift texnik ko‘rikdan o‘tkazilib, ular bo‘yicha pasport va muvofiqlik sertifikati joriy etiladi. Shu asosda kelgusi 5 yilda 2 001 ta lift yangilanadi va 382 tasi ta’mirlanadi.
Ko‘p qavatli uylarning texnik pasportlari ham ishlab chiqiladi. Buning uchun dastlab 1991-yilgacha qurilgan uylar xatlovdan o‘tkazilib, texnik pasportlari yaratiladi. Shu asosda barcha uylar holatini aniq ko‘rish mumkin bo‘lgan elektron baza ishga tushiriladi. Ushbu pasportlar asosida ta’mirlanadigan yoki renovatsiyaga tushadigan uylar ro‘yxati shakllantiriladi.
Issiqlik ta’minoti tizimini rivojlantirish maqsadida kelgusida 110 ta loyiha amalga oshiriladi. Jumladan:
- 102 ta qozonxona modernizatsiya qilinadi;
- 1 088 km issiqlik tarmoqlari almashtiriladi;
- 6 048 ta individual issiqlik punktlari o‘rnatilib, “ochiq” tizimidan “yopiq” tizimiga o‘tkaziladi.
Natijada 6 720 ta ko‘p qavatli uylar va 913 ta ijtimoiy soha obyektlarining issiqlik ta’minoti yaxshilanadi.
Bundan tashqari ichimlik suvi ta’minotini yaxshilashda yangicha tizim sifatida davlat ijtimoiy buyurtma loyihalari amalga oshiriladi. Ya’ni, xususiy sektorni ijtimoiy sherik sifatida jalb qilgan holda olis hududlarda ichimlik suvi inshootlari va tarmoqlari barpo etiladi. Ushbu maqsadlar uchun har yili budjetdan 50 mlrd so‘m mablag‘ ajratish ko‘zda tutilmoqda.
Qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi vazirligi joriy yil shu kabi qator loyihalarni jadal amalga oshirib boradi. Buning uchun Davlatimiz rahbari tomonidan barcha sharoit va imkoniyatlar yaratib berilgan.

